Wat is het Noordse dieet en moet je het proberen?
Inhoud
- Wat is het Noordse dieet?
- Voedingsmiddelen om te eten en te vermijden bij een Noords dieet
- Voordelen van het Noordse Dieet
- Nadelen van het Noordse dieet
- Noords dieet versus mediterraan dieet
- Het komt neer op
- Beoordeling voor
Nog een jaar, een ander dieet ... of zo lijkt het. In de afgelopen jaren heb je waarschijnlijk het F-Factor-dieet, het GOLO-dieet en het carnivoordieet zien circuleren - om er maar een paar te noemen. En als je de laatste voedingstrends in de gaten houdt, is de kans groot dat je hebt gehoord van het Scandinavische dieet, ook wel het Scandinavische dieet genoemd. Gebaseerd op voedingsmiddelen die worden gevonden in (je raadt het al) Scandinavische landen, wordt het eetplan vaak vergeleken met het populaire mediterrane dieet in stijl en voordelen. Maar wat houdt het Noordse dieet in - en is het gezond? Verderop, leer meer over het Noordse dieet, volgens geregistreerde diëtisten.
Wat is het Noordse dieet?
Het Scandinavische dieet is gericht op seizoensgebonden, lokale, biologische en duurzaam geproduceerde voedingsmiddelen die traditioneel worden gegeten in de Scandinavische regio, zegt Valerie Agyeman, R.D., oprichter van Flourish Heights. Dit omvat vijf landen: Denemarken, Finland, Noorwegen, IJsland en Zweden.
Het Noordse dieet werd in 2004 ontwikkeld door Claus Meyer, een chef-kok en voedingsondernemer, volgens een artikel uit 2016 in de Tijdschrift voor esthetiek en cultuur. Het was gebaseerd op het idee om de Scandinavische keuken (door Meyer geschreven als "New Nordic cuisine") over de hele wereld te populariseren - wat, gezien de recente toename van de erkenning van het Scandinavische dieet, schijnbaar heeft gewerkt. (Voorbeeld: het Noordse dieet scoorde de negende plaats van de 39 in US News & World Report's lijst van beste diëten voor 2021. Voorheen stond het alleen bovenaan de lijst met beste plantaardige diëten van de publicatie.) De eetstijl is ook bedoeld om de toenemende prevalentie van obesitas in de Scandinavische regio aan te pakken en tegelijkertijd de nadruk te leggen op duurzaam voedsel productie, volgens een artikel van Meyer en zijn collega's in Cambridge University Press. (Gerelateerd: dit is hoe u moet eten om uw milieu-impact te minimaliseren)
Maar waarom de plotselinge populariteit? Er zijn verschillende mogelijke redenen, zegt geregistreerde diëtist Victoria Whittington, R.D. Om te beginnen is er de gebruikelijke cyclus van rage diëten. "Er is altijd een nieuw dieet op het toneel, en het is moeilijk voor mensen om te beslissen welke voor hen geschikt is", legt Whittington uit. Dit kan mensen ertoe aanzetten om op de kar te springen wanneer er een nieuw dieet opduikt. Ook "verschuift de samenleving haar focus naar meer duurzame praktijken op veel gebieden van het leven, en het Scandinavische dieet sluit aan bij die waarde", voegt ze eraan toe. Het duurzaamheidsaspect komt met name voort uit de focus op lokale voedingsmiddelen, die over het algemeen milieuvriendelijk zijn omdat ze geen lange afstanden hoeven af te leggen om op je bord te komen. (Ondertussen geven de meeste andere rage diëten alleen aan) wat voedsel moet worden gegeten, niet waar zij komen uit.)
Voedingsmiddelen om te eten en te vermijden bij een Noords dieet
ICYMI hierboven, het Scandinavische dieet omvat duurzame, hele voedingsmiddelen die traditioneel worden gegeten in, jawel, Scandinavische landen. En hoewel er enige variatie is binnen de regio - bijvoorbeeld, mensen in IJsland en Noorwegen hebben de neiging om meer vis te eten dan die in andere Scandinavische landen, volgens een wetenschappelijke beoordeling uit 2019 - de eetpatronen zijn over het algemeen hetzelfde.
Dus, wat staat er op een Scandinavisch dieetmenu? Het benadrukt volle granen (bijv. Gerst, rogge en haver), fruit, groenten, peulvruchten (ook bekend als bonen en erwten), vette vis (denk aan: zalm en haring), magere zuivel en koolzaadolie, volgens Agyeman. De voeding is bijzonder rijk aan onverzadigde ("goede") vetten, zoals omega-3 en omega-6 vetzuren, die voornamelijk afkomstig zijn van de vette vis en koolzaadolie. (Gerelateerd: de door experts goedgekeurde gids voor goede vetten versus slechte vetten)
In de fruitcategorie heersen bessen. Het dieet geeft de voorkeur aan bessen die lokaal zijn in de Scandinavische regio, zoals aardbeien, bosbessen (ook bekend als bergveenbessen) en bosbessen (ook bekend als Europese bosbessen), volgens een artikel uit 2019 in het tijdschrift voedingsstoffen. Ondertussen staan in de categorie groenten kruisbloemige groenten en wortelgroenten (bijvoorbeeld kool, wortelen, aardappelen) voorop, volgens Harvard Health Publishing.
Het Noordse dieet vereist ook gematigde hoeveelheden "eieren, kaas, yoghurt en wildvlees [zoals] konijn, fazant, wilde eend, hert en [en] bizon", zegt Whittington. (ICYDK, vlees van wild zijn wilde dieren en vogels, die volgens de Academie voor Voeding en Diëtetiek doorgaans magerder zijn dan huisdieren zoals koeien of varkens.) Het dieet bevat nog kleinere hoeveelheden rood vlees (zoals rundvlees of varkensvlees) en voedingsmiddelen met een hoog gehalte aan verzadigd vet (bijv. boter), voegt Whittington toe, terwijl bewerkte voedingsmiddelen, met suiker gezoete dranken, toegevoegde suikers en zoutrijke voedingsmiddelen zoveel mogelijk worden vermeden.
Voordelen van het Noordse Dieet
Als een vrij nieuw dieet wordt het Noordse dieet nog steeds bestudeerd door onderzoekers. En hoewel het niet zoveel is geanalyseerd als het mediterrane dieet, is een soortgelijk eetplan dat in de jaren vijftig aandacht begon te krijgen, het onderzoek dat tot nu toe is gedaan naar het Scandinavische dieet over het algemeen veelbelovend.
Met plantaardig voedsel als de kern van het Scandinavische dieet, kan deze eetstijl vergelijkbare voordelen bieden als plantaardige eetstijlen zoals veganistische en vegetarische diëten. Volgens de American Heart Association is het eten van meer planten (en minder vlees) geassocieerd met een lager risico op chronische aandoeningen, waaronder hartaandoeningen, beroertes, diabetes type 2 en kanker. (Gerelateerd: de voordelen van het plantaardige dieet die iedereen zou moeten weten)
[afbeelding van alex/jo en link van ecomm! ]
The Nordic Kitchen van Claus Meyer $ 24,82 ($ 29,99 bespaar 17%) winkel op AmazonDe voordelen voor het hart van het dieet zijn vooral opmerkelijk. In het bijzonder kan de focus op plantaardig voedsel - gecombineerd met minimale toegevoegde suikers, zout en verzadigd vet - het risico op hoge bloeddruk verminderen door het vasthouden van water te verminderen en atherosclerose, de ontwikkeling van plaque in de slagaders, te voorkomen, zegt Agyeman. (Ter info, hoge bloeddruk is een belangrijke risicofactor voor hartaandoeningen, volgens de Centers for Disease Control and Prevention.) In feite werd dit voordeel opgemerkt in een wetenschappelijke beoordeling uit 2016, waaruit bleek dat het Noordse dieet kan helpen de bloeddruk te verlagen vanwege de focus op bessen. (Bessen zijn rijk aan polyfenolen, plantaardige stoffen die de bloeddruk kunnen helpen verlagen.) Een onderzoek uit 2014 wees ook uit dat het Noordse dieet gewichtsverlies bevorderde bij mensen met obesitas, wat op zijn beurt hielp de bloeddruk te verlagen.
Het Noordse dieet kan ook een hoog cholesterolgehalte beheersen, een andere risicofactor voor hartaandoeningen. "De hoge doses voedingsvezels in dit voedingsplan (van fruit, groenten en granen) kunnen zich binden aan cholesterolmoleculen en voorkomen dat ze worden opgenomen, waardoor het LDL-gehalte ('slechte' cholesterol) en het totale cholesterolgehalte in het bloed wordt verlaagd", legt uit. Agyeman. Bovendien geeft het dieet de voorkeur aan vette vis, wat "een geweldige bron van omega-3-vetzuren" is, merkt Agyeman op. Omega-3 vetzuren kunnen helpen om uw cholesterol- en triglyceridenspiegels te verlagen - een soort vet in het bloed dat, in overmaat, de wanden van uw bloedvaten kan verdikken en uw risico op hartaandoeningen kan verhogen.
Maar wacht, er is meer: het dieet kan lichte ontstekingen of chronische ontstekingen verminderen. Dit is essentieel omdat ontstekingen een rol spelen bij de ontwikkeling van chronische ziekten, zoals diabetes type 2 en hartaandoeningen. Zoals Whittington opmerkt, legt het Noordse dieet de nadruk op ontstekingsremmende voedingsmiddelen (denk aan fruit en groenten) en beperkt het voedingsmiddelen die ontstekingen veroorzaken (naar jou kijken, bewerkte voedingsmiddelen). Een wetenschappelijke beoordeling uit 2019 merkt echter op dat er minimaal onderzoek is gedaan naar de ontstekingsremmende eigenschappen van het dieet RN, dus er zijn meer studies nodig om het echte ontstekingsremmende potentieel van het dieet te bevestigen. (Gerelateerd: uw gids voor het anti-inflammatoire dieetplan)
Wat betreft het effect op gewichtsverlies of onderhoud? Hoewel het Noordse dieet gedeeltelijk is gemaakt om obesitas aan te pakken, is er nog niet veel onderzoek gedaan naar de link. Het beschikbare onderzoek suggereert echter potentiële voordelen. In de eerder genoemde studie van mensen met obesitas uit 2014 verloren degenen die het Scandinavische dieet volgden bijvoorbeeld meer gewicht dan degenen die een 'gemiddeld Deens dieet' volgden, dat wordt gekenmerkt door geraffineerde granen, vlees, bewerkte voedingsmiddelen en vezelarme groenten. Een studie uit 2018 vond vergelijkbare resultaten, waarbij werd opgemerkt dat mensen die zich zeven jaar lang aan het Noordse dieet hielden, minder gewichtstoename ervoeren dan degenen die dat niet deden. Nogmaals, er is meer onderzoek nodig om het eventuele effect van het dieet op gewichtsverlies en onderhoud te begrijpen.
TL;DR - Het Noordse dieet kan uw hart beschermen door hoge bloeddruk en cholesterol onder controle te houden. Het kan mogelijk ook gewichtsverlies ondersteunen, ontstekingen verminderen en diabetes type 2 voorkomen, maar er is meer onderzoek nodig.
Naast de gezondheidsvoordelen heeft het Noordse dieet ook een niet-beperkende en aanpasbare structuur. Dit betekent dat "u gemakkelijk andere voedingsvoorkeuren kunt aanpassen, zoals glutenvrij, zuivelvrij of veganistisch", merkt Agyeman op. Vertaling: je hoeft niet per se bepaalde voedselgroepen te elimineren of je aan een superstreng regime te houden wanneer je het Noordse dieet probeert - die beide volgens Whittington essentieel zijn voor het handhaven van een "duurzaam" en succesvol dieet. Hallo, flexibiliteit! (Zie ook: waarom je voor eens en voor altijd moet stoppen met restrictief diëten)
Nadelen van het Noordse dieet
Ondanks de lijst met potentiële gezondheidsvoordelen, is het Scandinavische dieet (zoals alle diëten) geen one-size-fits-all eetplan. "De belangrijkste beperkingen van dit dieet zijn tijd en kosten", legt Agyeman uit. "Het Noordse dieet vermijdt bewerkte [en daarom verpakte] voedingsmiddelen, dus de meeste maaltijden en snacks moeten voornamelijk thuis worden gemaakt." Dit vraagt om meer tijd en toewijding om maaltijden te bereiden, wat voor sommige mensen onhandig kan zijn (omdat ... het leven). Bovendien hebben sommige mensen misschien geen toegang tot biologische, lokaal geproduceerde ingrediënten, die meestal duurder zijn dan hun tegenhangers van grote supermarkten. (De laatste wordt immers meestal in grotere hoeveelheden geproduceerd door grootschalige boerderijen, waardoor uiteindelijk lagere prijskaartjes mogelijk zijn.)
Er is ook de kwestie van het vinden van enkele traditionele Scandinavische ingrediënten, afhankelijk van uw lokale eetcultuur. Het dieet omvat bijvoorbeeld een matige inname van wildvlees zoals konijn en fazant, maar deze zijn niet altijd of nooit opgeslagen bij uw nabijgelegen Whole Foods. En als je niet in Scandinavië woont, wordt het duurzaamheidsaspect van het eten van lokaal geproduceerd voedsel een beetje nul en nietig. Denk aan: als je vossenbessen van over de vijver hebt ingevlogen - of zelfs elanden uit staten in het hele land (hey, Colorado) - doe je het milieu niet echt een plezier. Maar je kunt nog steeds een pagina uit het Scandinavische dieetboek halen en prioriteit geven aan duurzaamheid door voedsel in te ruilen dat je hebt kan vers en dichtbij - zelfs als ze technisch gezien geen deel uitmaken van de Scandinavische keuken. (Gerelateerd: verse producten bewaren zodat ze langer meegaan en vers blijven)
U kunt het dieet dus misschien niet helemaal volgen, maar u kunt er nog steeds de vruchten van plukken. Onthoud dat "het Noordse dieet zich richt op duurzame, hele voedingsmiddelen en beperkt voedsel dat meer verwerkt is", zegt Whittington. "Zelfs als je sommige voedingsmiddelen niet kunt opnemen vanwege een gebrek aan beschikbaarheid, kan het eten van een dieet met veel verse, hele voedingsmiddelen hoe dan ook tot aanzienlijke gezondheidsvoordelen leiden."
Noords dieet versus mediterraan dieet
Met "meer overeenkomsten dan verschillen", worden volgens een artikel uit 2021 de Scandinavische en mediterrane diëten vaak met elkaar vergeleken. Inderdaad, op het gebied van voedsel is er eigenlijk niet veel verschil, zegt Agyeman. "Het Noordse dieet lijkt erg op het mediterrane dieet, een plantaardige manier van eten die zich richt op de traditionele voedingsmiddelen en kookmethoden van Griekenland, Italië en andere landen aan de Middellandse Zee", legt ze uit. Net als het Noordse dieet, benadrukt het mediterrane dieet plantaardig eten door de nadruk te leggen op fruit, groenten, volle granen, noten en peulvruchten, volgens de AHA. Het bevat ook vette vis en magere zuivelproducten, terwijl snoep, toegevoegde suikers en superverwerkte voedingsmiddelen worden geminimaliseerd.
Het belangrijkste verschil tussen de twee eetschema's is dat het mediterrane dieet de voorkeur geeft aan olijfolie, terwijl het Scandinavische dieet de voorkeur geeft aan koolzaadolie, aldus Agyeman. "Beide oliën zijn plantaardig en bevatten grote hoeveelheden omega-3-vetzuren", ook wel hartvriendelijke ontstekingsremmende vetten genoemd, legt Whittington uit. Maar hier is de vangst: ondanks het hoge gehalte aan omega-3-vet heeft canola-olie: meer omega-6-vetzuren dan omega-3 vetzuren, volgens een artikel uit 2018. Omega-6's zijn ook gunstig voor het hart, maar de verhouding tussen omega-6's en omega-3's is waar het om gaat. Een hoge omega-6 tot omega-3-verhouding kan ontstekingen verhogen, terwijl een hoge omega-3 tot omega-6-verhouding deze vermindert, volgens een artikel uit 2018. (Zie meer: Alles wat u moet weten over Omega-3's en Omega-6's)
Betekent dit dat omega-6-vetten - en koolzaadolie - slecht nieuws zijn? Niet noodzakelijk. Het komt neer op het handhaven van een ideale balans van vetzuren, volgens de Icahn School of Medicine op de berg Sinaï. Dit betekent dat koolzaadolie een plaats heeft in een gezond dieet, zolang de rest van je voedsel een royale portie omega-3-vetzuren bevat uit voedingsmiddelen zoals vette vis (bijv. Zalm, tonijn).
Wat de voordelen betreft, leren onderzoekers nog steeds hoe het Noordse dieet zich verhoudt tot het mediterrane dieet. Een wetenschappelijke beoordeling uit 2021 merkt op dat het Noordse dieet net zo gunstig kan zijn voor het hart als het mediterrane dieet, maar er is meer onderzoek nodig. Tot die tijd bezit het mediterrane dieet momenteel de titel als een van de beste diëten voor de gezondheid van het hart, volgens de AHA.
Het komt neer op
Het Noordse dieet omvat de richtlijnen voor een gezonde en evenwichtige eetroutine, zegt Agyeman. "[Het is] een geweldige manier om meer fruit, groenten, volle granen, vis en gezonde vetten in je dag op te nemen. Om nog maar te zwijgen, het is echt een coole manier om meer te weten te komen over de Scandinavische cultuur", voegt ze eraan toe.
Dat gezegd hebbende, kan het helpen om het Noordse dieet te benaderen als een toegangspoort tot gezond eten, in plaats van als een voorschrijvend eetplan. Het eten van meer planten en minder bewerkt voedsel is immers niet exclusief voor het Noordse dieet; het is een kenmerk van over het algemeen gezond eten. Het is ook een goed idee om met uw arts of geregistreerde diëtist te praten voordat u een nieuw dieet probeert, inclusief het Noordse dieet.